نازىئات سۈرىسى مەككىدە نازىل بولغان، 46 ئايەت
ياخشىلىقى چەكسىز، ئىنئامى كۆپ ئاللاھنىڭ ئىسمى بىلەن باشلايمەن.
1- تارتىپ ئالغۇچىلار بىلەن قەسەمكى،
2- سىلىق ئالغۇچىلار بىلەن قەسەمكى،
3- ئىشىنى تېز ۋە تولۇق قىلغۇچىلار،
4- ئىلگىرىلىگۈچىلەر
5- ۋە ئىش باشقۇرغۇچىلار بىلەن قەسەمكى[1]،
6- بىر كۈنى قاتتىق بىر تەۋرەش بولىدۇ[2]،
7- ئارقىسىدىن يەنە بىر تەۋرەش بولىدۇ[3].
8- ئۇ كۈنى يۈرەكلەر سېلىپ كېتىدۇ.
9- كۆزلىرى يەرگە تىكىلىپ قالىدۇ.
10- ئۇلار مۇنداق دەيدۇ: «بىز ئاۋۋالقى ھالىتىمىزگە قايتۇرۇلامدۇق؟[4]
11- چىرىگەن سۆڭەكلەر بولۇپ كەتكەن ۋاقتىمىزدىمۇ؟»
12- ئۇلار: «ئۇنداق بولسا، بۇ زىيانلىق بىر قايتىشتۇر» دېدى.
13- ئۇ ئەھۋال[5] قورقۇنچلۇق بىر ئاۋازدىنلا ئىبارەتتۇر.
14- شۇنىڭ بىلەن ئىنسانلار بىردىنلا يەر يۈزىگە چىقىپ قالىدۇ.
15- ئى مۇھەممەد! ساڭا مۇسانىڭ خەۋىرى كەلدىمۇ؟
16- ئۆز ۋاقتىدا رەببى ئۇنىڭغا مۇقەددەس ۋادى تۇۋادا مۇنداق دەپ نىدا قىلغان ئىدى:
17- «فىرئەۋننىڭ يېنىغا بارغىن، ئۇ بەك ھەددىدىن ئاشتى.
18- ئۇنىڭغا ئېيتقىن: «پاكلىنىشقا مەيلىڭ بارمۇ؟
19- سېنى رەببىڭنى تونۇشقا يېتەكلەيمۇ؟ ئۆزۈڭنى تۈزىتەرسەن!».
20- شۇنىڭ بىلەن مۇسا فىرئەۋنگە ئەڭ بۈيۈك مۆجىزىنى كۆرسەتتى،
21- بىراق فىرئەۋن يالغان دېدى، ئاسىيلىق قىلدى،
22- ئاندىن ئىشقا كىرىشىش ئۈچۈن ئارقىسىنى قىلىپ كەتتى،
23- ئاندىن توپلىدى، ئاندىن نىدا قىلدى:
24- «مەن سىلەرنىڭ ئەڭ بۈيۈك رەببىڭلاردۇرمەن» دېدى.
25- ئاللاھ ئۇنى ئاخىرقى ۋە ئاۋۋالقىنىڭ جازاسى بىلەن جازالىدى[6].
26- شۈبھىسىزكى، بۇنىڭدا ئۆزىنى تۈزىتىدىغانلار ئۈچۈن ئىبرەت بار.
27- ئى ئىنكارچىلار! سىلەرنى يارىتىش تەسمۇ ياكى ئاسماننى يارىتىشمۇ؟ ئاللاھ ئاسماننى بىنا قىلدى،
28- ئۇنىڭ تورۇسىنى يۇقىرى كۆتۈرۈپ مۇستەھكەم ئورۇنلاشتۇردى،
29- ئۇنىڭ كېچىسىنى قاراڭغۇ قىلدى ۋە يورۇقلۇقىنى چىقاردى،
30- زېمىننى ئۇنىڭدىن كېيىن يايدى،
31- ئۇنىڭدىن ئۇنىڭ سۈيىنى ۋە ئوتلىقىنى چىقاردى،
32- تاغلارنى مۇستەھكەم ئورۇنلاشتۇردى،
33- سىلەرنى، تۆگە، كالا، قوي ۋە ئۆچكىلىرىڭلەرنى پايدىلانسۇن، دەپ.
34- بۈيۈك پالاكەت كەلگەن چاغدا،
35- ئەنە شۇ كۈنى كىشى قىلغان – ئەتكەنلىرىنى ئەسلەيدۇ،
36- كۆرىدىغانلار ئۈچۈن دوزاخ ئوتتۇرىغا چىقىرىلىدۇ.
37- كىم ھەددىدىن ئاشسا
38- ۋە دۇنيا تىرىكچىلىكىنى ئارتۇق كۆرسە،
39- شۈبھىسىزكى، دوزاخ ئۇنىڭ جايى بولىدۇ.
40- كىم رەببىنىڭ ئالدىدا تۇرۇپ ھېساب بېرىشتىن قورقسا ۋە نەپسىنى ئارزۇلىرىدىن توسسا،
41- شۈبھىسىزكى، جەننەت ئۇنىڭ جايى بولىدۇ.
42- ئى مۇھەممەد! ئۇلار سەندىن قىيامەت قاچان بولىدۇ؟، دەپ سورايدۇ.
43- سەن نەدە، قىيامەتنىڭ ۋاقتىنى ئېيتىپ بېرىش نەدە!
44- ئۇنى پەقەت رەببىڭ بىلىدۇ.
45-سەن ئۇنىڭدىن قورقىدىغانلارنى ئاگاھلاندۇرغۇچىىسەن، خالاس.
46- ئۇلار ئۇنى كۆرگەن كۈندە، ئۆزلىرىنى گويا دۇنيادا پەقەت بىر كەچقۇرۇنلۇق ياكى ئۇنىڭ ئەتىگەنلىكى تۇرغاندەك ھېس قىلىدۇ.
[1]– تەپسىرلەردە، بۇلارنىڭ ئاللاھ تەئالا تەرىپىدىن پەرقلىق ۋەزىپىلەرگە تەيىنلىنىپ، ۋەزىپىلىرىنى ئوبدان ئورۇندىغان پەرىشتىلەر ئىكەنلىكىنىڭ ئەڭ بۈيۈك ئېھتىماللىقى بايان قىلىنىدۇ.
[2]– سۇر بىرىنچى قېتىم چېلىنىدۇ، بۇ چاغدا تىرىك بولغانلارنىڭ ھەممىسى ئۆلىدۇ.
[3]– سۇر ئىككىنچى قېتىم چېلىنىدۇ، بۇ چاغدا ئۆلۈكلەر تىرىلىدۇ.
[4]– ئۆلگەندىن كېيىن قايتا تىرۈلدۈرۈلەمدۇق؟
[5]– ئىنسانلارنى قايتا تىرىلدۈرۈش ئەھۋالى.
[6]– يەنى فىرئەۋننىڭ ئاخىرقى ۋە ئاۋۋالقى سۆزلىرىنىڭ جازاسىنى بەردى. ئۇنىڭ ئاخىرقى سۆزى، ئۇنىڭ: «مەن سىلەرنىڭ ئەڭ بۈيۈك رەببىڭلاردۇرمەن» دېگەن سۆزىدۇر. ئاۋۋالقى سۆزى بولسا، ئۇنىڭ: «سىلەرنىڭ مەندىن باشقا ئىلاھىڭلار بارلىقىنى بىلمەيمەن» دېگەن سۆزىدۇر (ئۇنىڭ بۇ سۆزى، قەسەس سۈرىسىنىڭ 38- ئايىتىدە زىكىر قىلىنىدۇ). مۇفەسسىرلەرنىڭ ئىچىدە بۇ ئايەتتىكى «ئاخىرقى» نى، ئۇنىڭ: «مەن سىلەرنىڭ ئەڭ بۈيۈك رەببىڭلاردۇرمەن» دېگەن سۆزىدۇر. «ئاۋۋالقى» نى، ئۇنىڭ مۇشۇ سۈرىنىڭ 21- ئايىتىدە زىكىر قىلىنغان سۆز ۋە ھەرىكەتلىرىدۇر، دەپ تەپسىر قىلغانلارمۇ بار. شۇنىڭدەك، «ئاخىرقى» نى ئۇنىڭغا ئاخىرەتتە بېرىلىدىغان دوزاخ ئازابىدۇر. «ئاۋۋالقى» نى ئۇنىڭغا دۇنيادا بېرىلگەن غەرق ئازابىدۇر، دەپ تەپسىر قىلغانلارمۇ بار.- (تەبەرى ۋە رازى تەپسىرلىرى).
