خۇلاسە
يۇقىرىدا ئوتتۇرىغا قويغىنىمىزدەك ئەسىرلەرنى قۇل ياكى دېدەك قىلىشنىڭ ۋە دېدەكلەر بىلەن نىكاھسىز بىر يەردە بولۇشنىڭ ھېچقانداق دەلىلى يوق. مۇناسىۋەتلىك ئايەتلەرنىڭ مەنىلىرىنى ئۆزگەرتىپ، ئاندىن بۇ ئۆزگەرتىلگەن مەنىنى بۇ ئىشقا دەلىل قىلىش مۇكەممەل بىر «ئىۋەج»دۇر. ئىۋەج بىلىپ تۇرۇپ قىلىنغان ۋە ئاسانلىقچە پەرق ئەتكىلى بولمايدىغان بىر ئەگرى قىلىش ھەرىكىتىدۇر (مەنا ئۆزگەرتىش پائالىيىتىدۇر). ئاللاھ تائالا بۇ ھەقتە مۇنداق دەيدۇ:
{وَوَيْلٌ لِّلْكَافِرِينَ مِنْ عَذَابٍ شَدِيدٍ. الَّذِينَ يَسْتَحِبُّونَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا عَلَى الآخِرَةِ وَيَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللّهِ وَيَبْغُونَهَا عِوَجًا أُوْلَئِكَ فِي ضَلاَلٍ بَعِيدٍ}
«كاپىرلارنىڭ قاتتىق ئازابتىن تارتقۇلۇقى بار! ئۇلار شۇنداق كىشىلەركى، دۇنيا ھاياتىنى ئاخىرەت ھاياتىدىن بەك ياخشى كۆرىدۇ، ئاللاھنىڭ يولىدىن توسىدۇ ۋە ئۇ يولنى ئەگرى قىلىشقا تىرىشىدۇ. ئەنە شۇلار چوڭقۇر ئازغۇنلۇق ئىچىدىدۇر»- ئىبراھىم 14/2-3.
بەزىلەر تەرىپىدىن قۇللۇق ۋە دېدەكلىك مەسىلىسىدە بولغاندەك نۇرغۇن مەسىلىلەردە ئىۋەج (مەنا ئۆزگەرتىش) يولى بىلەن قۇرئاننىڭ توغرا چۈشىنىلىشىگە توسقۇنلۇق قىلىنغان. ئەڭ يامىنى قۇرئاننى چۈشىنىش رەھبىرى بولغان ھېكمەت ئۇنتۇلدۇرۇلغان. ئاللاھ تائالا پەيغەمبىرىمىزگە ۋە باشقا پۈتۈن پەيغەمبەرلەرگە كىتاب بىلەن بىرلىكتە ھېكمەتمۇ بەرگەن ۋە ئۇلارنى بۇ ئارقىلىق مەسىلە ھەل قىلىش ئىمكانىيىتىگە ئېرىشتۈرگەن. ھېكمەتنىڭ ئۇنتۇلۇشى بىلەن پەيغەمبىرىمىزنىڭ سۆز ۋە تەتبىقلىرىنىڭ قۇرئاندىن چىقىرىلغان ھېكمەت ئىكەنلىكىمۇ ئۇنتۇلغان. شۇنىڭ بىلەن مۇسۇلمانلار قىيىنچىلىقلارنى ھەل قىلىش ئالاھىدىلىكىنى يوقىتىپ، ئۆزلىرى قىيىنچىلىق مەنبەسىگە ئايلىنىپ قالغان.
ئەسىرلەر مەسىلىسىدە ئېلىپ بېرىلغان ئىۋەج شۇنداق كۈچلۈك ۋە دائىمىي بولغانكى، بىز ئېرىشەلىگەن كىتابلاردا ئۇلار ھەققىدە چىقىرىلغان ھۆكۈملەرنىڭ خاتا ئىكەنلىكىنى كۆرۈش مۇمكىن ئەمەس. چۈنكى يىللاردىن بۇيان قۇرئان قارىخانىلاردا يادلىنىدىغان، لەۋزىنى ئۇقۇپ ساۋاب قازىنىلىدىغان بىر كىتاب بولۇپ قالغان. ئۇستازلار بۇ شەكىلدە يېتىشتۈرۈلگەنلىكى ۋە كەڭ مۇسۇلمانلار بۇنىڭغا كۆندۈرۈلگەنلىكى ئۈچۈن ھېچكىم «دىنى بىلىم» دەپ ئۆگەنگەن بىلىملىرىنىڭ ئاللاھنىڭ كىتابىغا ۋە پەيغەمبىرىمىزنىڭ سۆز ۋە تەتبىقلىرىگە ئۇدۇل كەلمەسلىك ئېھتىمالىنى ئويلاپمۇ باقمىغان.
دىن دەپ ئۆگەنگەن نەرسىلىرىنى ئاللاھنىڭ كىتابى بىلەن بىرلەشتۈرەلمىگەنلەرنى ئاللاھ تائالا ئۇممى دەپ ئاتايدۇ. ئۇممىي ئوقۇش-يېزىشنى بىلمەيدىغان كىشى دېمەكتۇر. چۈشىنىش ئۈچۈن ئەمەس، ساۋابقا ئېرىشىش ئۈچۈن ئۇقۇلغان كىتاب ئۇقۇلغان بولمايدۇ. ئۇنى چۈشىنىپ ئوقۇمىسىڭىز دىننىڭ ئاساسلىق كىتابىنى ئوقۇمىغان بولىسىز. ئاللاھ يەھۇدىيلار ھەققىدە مۇنداق دەيدۇ:
{وَمِنْهُمْ أُمِّيُّونَ لاَ يَعْلَمُونَ الْكِتَابَ إِلاَّ أَمَانِيَّ وَإِنْ هُمْ إِلاَّ يَظُنُّونَ. فَوَيْلٌ لِّلَّذِينَ يَكْتُبُونَ الْكِتَابَ بِأَيْدِيهِمْ ثُمَّ يَقُولُونَ هَذَا مِنْ عِندِ اللّهِ لِيَشْتَرُواْ بِهِ ثَمَناً قَلِيلاً فَوَيْلٌ لَّهُم مِّمَّا كَتَبَتْ أَيْدِيهِمْ وَوَيْلٌ لَّهُمْ مِّمَّا يَكْسِبُونَ}
«ئۇلارنىڭ بىر قىسمى ئۇممىي بولۇپ كىتابنى ئەمەس، پەقەت ئۇنىڭ بىلەن مۇناسىۋەتلىك ئويدۇرمىلارنى بىلىدۇ ۋە پەقەت تەخمىن يۈرگۈزىدۇ. قوللىرى بىلەن كىتاب يېزىپ، ئاندىن ۋاقىتلىق مەنپەئەت كۆزلەپ: «بۇ ئاللاھ تەرىپىدىندۇر» دەيدىغانلارنىڭ تارتقۇلۇقى بار. ئۇلارنىڭ ھەم يازغان نەرسىلىرى تۈپەيلىدىن ھەمدە قولغا كەلتۈرگەنمۇ نەرسىلىرى تۈپەيلىدىن تارتقۇلۇقى بار»- بەقەرە 2/78-79.
سۈننىي ۋە شىئە مەزھەپلىرىنىڭ بارلىق ئالىملىرى بۇ ئايەتلەردە بىلدۈرۈلگەندەك كىتابنى ئەمەس، پەقەت ئۇنىڭ بىلەن مۇناسىۋەتلىك ئويدۇرمىلارنى بىلىدۇ ۋە پەقەت گۇمان بىلەن ئىش قىلىدۇ. ئۇلارنىڭچە مەزھەپلەرنىڭ ئالىملىرى خاتالاشمايدۇ، قۇرئانغا ۋە پەيغەمبىرىمىزنىڭ سۆز-ھەرىكەتلىرىگە قارشى بىر نەرسە دېمەيدۇ. بولۇپمۇ بىر مەسىلىدە ئىجما قىلسا (يەنى پىكىر بىرلىكىگە بارغان بولسا)، ئۇنىڭ خاتا بولۇش ئېھتىمالى بولمايدۇ. شۇنىڭ ئۈچۈن كونىلارغا قارىغۇلارچە ئەگەشكەن بۇ كىشىلەر ئۆزلىرىنى ئالىم چاغلايدۇ. بۇلارنىڭ يازغان كىتابلىرىمۇ ئۇ خاتالىقلارنى مۇقىملاشتۇرۇش ۋە كېيىنكى ئەۋلادلارغا يەتكۈزۈشتىن باشقا بىر ئىشقا يارىمايدۇ.
بۇ ئالىملار بىلمىگەنلىكى ئۈچۈن ئاللاھ تەرىپىدىن ئەپۇ قىلىنىشى مۇمكىن. ئەمما ئۇ كىتابلارنى يازغان ۋە قىلغان ئىۋەج (مەنىسىنى ئۆزگەرتىش) بىلەن قۇرئان قوبۇل قىلمايدىغان ھۆكۈملەرنى قۇرئاننىڭ ھۆكۈملىرى قىلىپ كۆرسەتلەرنىڭ نىجاتلىققا ئېرىشىشى مۇمكىن كۆرۈنمەيدۇ.
بۇ ئىۋەج (مەنا ئۆزگەرتىش)، بۇ خاتا پىكىر شۇنچىۋالا كۈچلۈك بولغانكى، بۈگۈن ئىراق ۋە سۈرىيەدە بەزى يەرلەرنى ئىشغال قىلىپ دۆلەت قۇرغانلىقىنى ئېلان قىلغان «ئىشىد»نىڭ باشلىقىغا تۆۋەندىكى ئىپادىلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالغان مەكتۇپنى پەرقلىق دۆلەتلەردىن 126 ئىسلام ئالىمى يازالىغان:
«مۇسۇلمانلار ھەتتا پۈتۈن دۇنيا يۈز يىلدىن ئارتۇق بىر زاماندىن بۇيان قۇل قىلىشنى چەكلەش ۋە جىنايەت ھېسابلاش توغرىسىدا ئىجما قىلماقتا (پىكىر بىرلىكىگە كەلمەكتە). بۇ ئىسلام تارىخىدا ناھايىتى ئەھمىيەتلىك ئىشتۇر. بۇ ئىجمادىن كېيىن قۇل قىلىش ھارامدۇر»[23].
قۇل ۋە چۆرە قىلىشنىڭ سۈرە مۇھەممەتنىڭ 4-ئايىتى بىلەن ئەمەلدىن قالدۇرۇلغانلىقىنى بىلمىگەن بۇ زاتلارنىڭ كۆز قارىشىدا قۇل قىلىش ۋە چۆرە قىلىش قۇرئان ۋە سۈننەت بىلەن سابىتتۇر. ئۇلار بۇنىڭغا ئىشىنىدىغان بولسا ئۇلارنىڭ بۇ ئىككى ئاساسقا زىت ھالدا قىلغان ئىجماسى قانداقمۇ دىنى ھۆكۈم بەلگىلىيەلەيدۇ! غەربلىكلەرنىڭ بېسىمى بىلەن قۇل قىلىشنى ئەمەلدىن قالدۇرۇشقا مەجبۇر قالغان سىياسىيونلارنىڭ قىلمىشى نېمىگە ئاساسەن ئىجما ھېسابلىنىدۇ! ئىنسانلارنىڭ ئىجما قىلىشى بىلەن ئۆزگەرتكىلى بولىدىغان بىر دىن قانداقمۇ ئاللاھنىڭ دىنى بولىدۇ!
قوللىرىدىكى كىلاسسىك كىتابلارغىمۇ زىت بولغان نەرسىلەرنى ماقۇللايدىغان كىشىلەر ئۆزلىرىگە ئالىم دېگەن سۈپەتنى قانداقمۇ لايىق كۆرىدىغاندۇ!
بىز كىتاب ۋە ھېكمەتكە ئۇيغۇن ئىلمىي پائالىيەتلەر بىلەن ئۇ چۈشەنچىنىڭ خاتالىقلىرىنى ئوتتۇرىغا قۇيۇپ، ھەقىقەتنىڭ نېمە ئىكەنلىكىنى كۆرسىتىشكە تېرىشقان بولساقمۇ ھېچبىر مەسىلە ھەققىدە مۇنازىرىلەشكىلى يېقىنلاشمىغان كونىلىقچى ۋە يېڭىلىقچى ئىدىيەگە ئىسا (ئە.س)نىڭ مۇنۇ سۆزلىرى بىلەن خىتاب قىلماقچىمەن:
«سىلەر خۇدانىڭ ئەمرىنى بىر ياققا قايرىپ قويۇپ، ئىنسانلارنىڭ ئەنئەنىسىگە ئېسىلىۋالىدىكەنسىلەر. ئۆز ئەنئەنەڭلارنى ساقلاپ قېلىش ئۈچۈن، خۇدانىڭ ئەمرلىرىنى بىر ياققا قايرىپ قويۇشتا نېمانچە ئۇستىلىق قىلىسىلەر» (ئىنجىل ماركۇس، 7-بۆلۈم،8- ۋە 9-جۈملىلەر).
ئاللاھقا ئىشەنلەرگە مۇنۇ ئايەت كۇپايە قىلىدۇ:
{يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ عَلَيْكُمْ أَنفُسَكُمْ لاَ يَضُرُّكُم مَّن ضَلَّ إِذَا اهْتَدَيْتُمْ إِلَى اللّهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعًا فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ}.
«ئى مۇئمىنلار! ئۆزۈڭلارنى ساقلاڭلار. سىلەر توغرا يولدا بولساڭلار، ئېزىپ كەتكەنلەر سىلەرگە زىيان يەتكۈزەلمەيدۇ. ھەممىڭلار ئاللاھنىڭ ھۇزۇرىغا قايتىسىلەر. ئاندىن ئاللاھ سىلەرگە قىلمىشىڭلارنى ئېيتىپ بېرىدۇ»- مائىدە5 /105.
مەنبە: ئابدۇلئەزىز بايىندىر «ئۇرۇش ئەسىرلىرى ۋە چۆرىلىك»، كىتاب ۋە ھېكمەت ژۇرنىلى، 2015-يىل11-سان، 1-11.
ئىزاھلار ۋە پايدىلانغان مەنبەلەر:
1- مۇسۇلمانلار مەككىدە قىيىن كۈنلەرنى كەچۈرۈۋاتقاندا رىملىقلارنىڭ فىرسىيەلىكلەرگە يىڭىلگەنلىكى خەۋىرى كەلدى. ئۇ ۋاقىتتا نازىل بولغان ئايەتلەردە بىر قانچە يىل ئىچىدە رىملىقلارنىڭ فىرسىيەلىكلەرنى يىڭىدىغانلىقى، ئۇ كۈندە مۇسۇلمانلارنىڭ بىر زەپەر بىلەن خۇشال بولىدىغانلىقى بېشارەت بېرىلدى. رۇم سۈرىسى (30- سۈرە)نىڭ ئاۋۋالقى 6 ئايىتىگە قاراڭ.
2- مۇھەممەد سۈرىسىنىڭ 4- ئايىتى بەدرى ئۇرۇشىدىن ئىلگىرى نازىل بولمىغان بولسا پەيغەمبىرىمىزگە بۇ تەنقىدلەر قىلىنمىغان بولاتتى. چۈنكى «ئاللاھ ھېچكىمىنى كۈچى يەتمەيدىغان ئىشقا تەكلىپ قىلمايدۇ» (بەقەرە 2/286).
3- بەنى قۇرەيزە ئەسىرلىرىدىن ئۇرۇش قىلالايدىغانلىرىنىڭ ئۆلتۈرۈلگەنلىكى يەھۇدىيلارنىڭ ئويدۇرمىسىدۇر. تەپسىلىي مەلۇمات ئۈچۈن جامال ئەخمەت نەجمنىڭ «غزوة بني قريظة بين الحقائق والأساطير» ناملىق ماقالىسىگە قاراڭ: http://www.hablullah.com/?p=2100
4- ئەبۇ بەكرى ئەھمەد ئىبىن ئەلى رازى (ۋاپاتى: 370/981) ئەھكامۇل قۇرئان، ئىستانبۇل 1917، مۇھەممەد سۈرىسى.
5- ئۆمەر ناسۇھى بىلمەن، ئىسلام ھوقۇقى ۋە فىقھىي ئىستىلاھلار قامۇسى، ج. 3، 399، ئىستانبۇل.
6- مۇھەممەت ھۆسەيىن تاباتابائىي (1902-1981)،ئەلمازىنىڭ قۇرئان تەپسىرى، ئىران -قۇم.
7- جالالىددىن سۇيۇتى (ۋاپاتى: 911/1505)ۋە جالالىددىن مۇھەممەد ئىبىن ئەھمەد مەھەللى (ۋاپاتى: 864ھ) تەپسىر جەلالەين.
9- خەيرىدىن قارامان، ئىبراھىم كافې دۆنمەز، مۇستاپا چاغىرچى، سەدرىددىن گۈمۈش. قۇرئان يولى تۈركچە تەرجىمە ۋە تەپسىرى، دىن ئىشلىرى جەمئىيىتى تارقاتقان، 2-باسما. نىسا سۈرىسى.
10- ئابدۇللاھ ئىبىن ئۆمەر بەيزاۋى، ئەنۋارۇت تەنزىل ۋە ئەسرارۇت تەۋىل، دارۇل رەشىد مۇئەسسەسەتۇل ئىمان، دەمەشق –بېيرۇت، 2000، نىسا سۈرىسى.
1- تاباتاباىي، نىسا سۈرىسى.
2- قۇرئان يولى ، نىسا سۈرىسى.
3- جەسساس، ئەھكامۇل قۇرئان، نىسا سۈرىسى.
4- تاباتابائىي. مۇئمىن سۈرىسى.
5- ئاينۇر ئۇرالەر، مارىيە، دىيانەت ئىسلام ئېنسىكلوپېدىيەسى.
6- جالالىددىن سۇيۇتى(ۋاپاتى.911/1505)جامىئۇل ئەھادىس، باب مۇسنەدى ئۆمەر بىن خەتتاب، 28ب. 49(nr.30658
7- رىزا ساۋاش، جۈۋەيرىيە، دىيانەت ئىسلام ئېنسىكلوپېدىيەسى.
8- بەنى قۇرەيزە ئەسىرلىرىدىن ئۇرۇش قىلالدىغانلېرىنىڭ ئۆلتۈرۈلگەنلىكى داۋا قىلىنسىمۇ بۇ يەھۇدىيلارنىڭ ئويدۇرمىسىدۇر. تەپسىلىي مەلۇماتلار ئۈچۈن جامال ئەخمەت نەجمىنىڭ<< ئويدۇرما ۋە ھەقىقەتلەر ئارىسىدىكى بەنى قۇرەيزە غازاتى >> ناملىق كىتابقا قاراڭ.
9- ھاياتى يىلماز، رەيھانە، دىيانەت ئىسلام ئېنسىكلوپېدىيەلىك.
10- ئاينۇر ئۇرالەر، سەفىيە،دىيانەت ئىسلام ئېنسىكلوپېدىيەسى.
11- راغىب ئىسفاھانى (ۋاپاتى: 425ھ)، مۇفرادات (سافۋان ئەدنان داۋۇدى) عوجmd. دەمەشق ۋە بەيرۇت، 1412/1992.
ئاپتورى : پىروفېسسور دوكتور ئابدۇلئەزىز بايىندىر